Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Verbs/tr
Seviye 1[edit | edit source]
Merhaba! Bu dersimizde Çek fiillerinin temellerini öğreneceksiniz. Çek dilinde fiiller oldukça önemlidir ve doğru bir şekilde kullanmak, Çekçe konuşma becerinizi geliştirmenize yardımcı olacaktır.
Fiiller Nedir?[edit | edit source]
Fiiller, fiil çekimleri ile birlikte cümlede aksiyonu ifade eden kelimelerdir. Bu aksiyonlar, geçmiş, şimdiki zaman veya gelecek zaman olabilir. Örneğin:
- Ben koşuyorum. (şimdiki zaman)
- Dün koştum. (geçmiş zaman)
- Yarın koşacağım. (gelecek zaman)
Çek fiilleri, diğer dillere göre oldukça farklıdır, ancak düzenli bir şekilde çekim yapılırlar.
Fiil Çekimleri[edit | edit source]
Çek fiilleri, kişi, zaman, sayı ve cinsiyete göre farklı şekillerde çekim yaparlar. Bu dersimizde, düzenli fiillerle başlayacağız.
Düzenli fiiller, çekim yapmak için sabit bir kalıba sahiptirler. Çekim yapmak için, fiilin sonundaki -t, -ti, -la veya -li eklerinden birini kaldırmanız gerekir. Ardından, kişi, zaman, sayı ve cinsiyete göre farklı ekler eklenir. Örneğin, "hrát" (oynamak) fiilini ele alalım:
Çekçe | Telaffuz | Türkçe |
---|---|---|
hrát | [hraht] | oynamak |
hráli | [hraa-lee] | oynadı |
hrála | [hraa-lah] | oynadı (dişi) |
hrálo | [hraa-loh] | oynadı (nötr) |
hráli jsme | [hraa-lee yismeh] | oynadık |
hrály jste | [hraa-li yiste] | oynadınız (erkek) |
hrály jste | [hraa-li yiste] | oynadınız (dişi) |
hrají | [hra-yi] | oynarlar |
Yukarıdaki tablo, "hrát" fiilinin farklı kişi, zaman ve sayılara göre nasıl çekimlendiğini göstermektedir.
Düzensiz Fiiller[edit | edit source]
Düzensiz fiiller, düzenli fiillerden farklı olarak, çekim yapmak için sabit bir kalıba sahip değillerdir. Bu nedenle, her düzensiz fiilin kendine özgü bir çekim kalıbı vardır. Bu dersimizde, düzensiz fiillerin bazı temel örneklerini ele alacağız.
- být (olmak)
- mít (sahip olmak)
- jít (gitmek)
- dát (vermek)
- vzít (almak)
Örnekler[edit | edit source]
Şimdi, örnek cümlelerle Çek fiillerini kullanmayı öğreneceğiz:
- Já piju kávu. (Ben kahve içiyorum.)
- Ty hraješ na klavír. (Sen piyano çalıyorsun.)
- Oni čekají na autobus. (Onlar otobüsü bekliyorlar.)
Seviye 2[edit | edit source]
Şimdi, Çek fiilleri hakkında daha fazla bilgi edineceğiz.
Fiil Grupları[edit | edit source]
Çek fiilleri, üç farklı gruba ayrılır:
- Grup 1 - Sonu -at veya -et ile biten düzenli fiiller
- Grup 2 - Sonu -it ile biten düzenli fiiller
- Grup 3 - Düzensiz fiiller
Her fiil grubu, farklı bir çekim kalıbına sahiptir. Bu nedenle, fiilleri doğru bir şekilde çekmek için hangi grupta olduklarını bilmek önemlidir.
Çekim Ekleri[edit | edit source]
Şimdi, fiilleri çekerken kullanılan çekim eklerine bakalım:
Kişi | Ekler |
---|---|
Ben | -u, -ím, -al jsem, -jsem byl/a |
Sen | -eš, -íš, -al jsi, -jsi byl/a |
O | -e, -í, -al, -byl |
Biz | -eme, -íme, -ali jsme, -jsme byli |
Siz | -ete, -íte, -ali jste, -jste byli |
Onlar | -ou, -í, -ali, -byli |
Yukarıdaki tablo, farklı kişi ve zamanlar için kullanılan çekim eklerini göstermektedir.
Düzensiz Fiiller[edit | edit source]
Düzensiz fiiller, düzenli fiillerden farklı olarak, çekim yapmak için sabit bir kalıba sahip değillerdir. Bu nedenle, her düzensiz fiilin kendine özgü bir çekim kalıbı vardır. Bu dersimizde, düzensiz fiillerin bazı temel örneklerini ele alacağız.
- být (olmak)
- mít (sahip olmak)
- jít (gitmek)
- dát (vermek)
- vzít (almak)
Örnekler[edit | edit source]
Şimdi, örnek cümlelerle Çek fiillerini kullanmayı öğreneceğiz:
- Já piju kávu. (Ben kahve içiyorum.)
- Ty hraješ na klavír. (Sen piyano çalıyorsun.)
- Oni čekají na autobus. (Onlar otobüsü bekliyorlar.)
Seviye 3[edit | edit source]
Şimdi, Çek fiilleri hakkında daha fazla bilgi edineceğiz.
Fiil Grupları[edit | edit source]
Çek fiilleri, üç farklı gruba ayrılır:
- Grup 1 - Sonu -at veya -et ile biten düzenli fiiller
- Grup 2 - Sonu -it ile biten düzenli fiiller
- Grup 3 - Düzensiz fiiller
Her fiil grubu, farklı bir çekim kalıbına sahiptir. Bu nedenle, fiilleri doğru bir şekilde çekmek için hangi grupta olduklarını bilmek önemlidir.
Çekim Ekleri[edit | edit source]
Şimdi, fiilleri çekerken kullanılan çekim eklerine bakalım:
Kişi | Ekler |
---|---|
Ben | -u, -ím, -al jsem, -jsem byl/a |
Sen | -eš, -íš, -al jsi, -jsi byl/a |
O | -e, -í, -al, -byl |
Biz | -eme, -íme, -ali jsme, -jsme byli |
Siz | -ete, -íte, -ali jste, -jste byli |
Onlar | -ou, -í, -ali, -byli |
Yukarıdaki tablo, farklı kişi ve zamanlar için kullanılan çekim eklerini göstermektedir.
Düzensiz Fiiller[edit | edit source]
Düzensiz fiiller, düzenli fiillerden farklı olarak, çekim yapmak için sabit bir kalıba sahip değillerdir. Bu nedenle, her düzensiz fiilin kendine özgü bir çekim kalıbı vardır. Bu dersimizde, düzensiz fiillerin bazı temel örneklerini ele alacağız.
- být (olmak)
- mít (sahip olmak)
- jít (gitmek)
- dát (vermek)
- vzít (almak)
Örnekler[edit | edit source]
Şimdi, örnek cümlelerle Çek fiillerini kullanmayı öğreneceğiz:
- Já piju kávu. (Ben kahve içiyorum.)
- Ty hraješ na klavír. (Sen piyano çalıyorsun.)
- Oni čekají na autobus. (Onlar otobüsü bekliyorlar.)