Language/Czech/Grammar/Introduction-to-Verbs/az
Mövzu başlığı: Fiillərin əsasları və onların çəkmə qaydalarını öyrənin.
Bu dərs "0-dan A1 səviyyəsinə qədər tam kurs"un böyük bir hissəsidir və tam tələbələr üçündür. Bu kurs, tələbələri A1 səviyyəsinə aparacaq.
Fiillərin Tərifləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Fiillər, bir hadisənin və ya prosesin icrasını ifadə edən sözlərdən ibarətdir. Çex dilində, fiillər əsasən üç hissəyə bölünür: əsas hissə, kök və əlavə etmələr. Əsas hissə, fiilin hansı zamanı ifadə etdiyini göstərir. Kök, fiilin ana hissəsidir, və əlavə etmələr, fiilə əlavə edilən digər hissələrdir.
Fiillərə Görə Çəkmə Qaydaları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çex dilində, fiillər əsasən altı zamanda çəkilib, hər zamanda müxtəlif şəxslərə uyğun olaraq çəkilib. Aşağıdakı cədvəl, müxtəlif zamanda "bilmək" fiilinin çəkmə qaydalarını göstərir:
Fiil | Tələffüz | Çeviri |
---|---|---|
vědět (infinitive) | IPA: /vjɛdɛt/ | bilmək |
vím (1st singular) | IPA: /viːm/ | mən bilirəm |
víš (2nd singular) | IPA: /viːʃ/ | sən bilirsin |
ví (3rd singular) | IPA: /viː/ | o bilir |
víme (1st plural) | IPA: /ˈviːmɛ/ | biz bilirik |
víte (2nd plural) | IPA: /ˈviːtɛ/ | siz bilirsiniz |
vědí (3rd plural) | IPA: /ˈvjɛdiː/ | onlar bilir |
Qrammatik Formulaları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çex dilində, fiillərin çəkmə qaydaları, zaman və şəxsə uyğun olaraq dəyişir. Aşağıda ən çox istifadə olunan zamanları göstəririk:
Geçmiş Zaman (Předminulý čas)[redaktə | mənbəni redaktə et]
Geçmiş zaman, bir hadisənin keçmişdə baş verdiyini ifadə edir. Çex dilində, geçmiş zamanı ifadə etmək üçün, fiilin kökünə, uyğun əlavə etmələrə əlavə olaraq "l" əlavə olunur. Məsələn:
- Dün evdə qaldım. (Minulou nocí jsem zůstal doma.)
Şimdiki Zaman (Přítomný čas)[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şimdiki zaman, bir hadisənin hazırda baş verdiyini ifadə edir. Çex dilində, şimdiki zamanı ifadə etmək üçün, fiilin kökünə uyğun əlavə etmələr əlavə olunur. Məsələn:
- Şimdi işləyirəm. (Právě pracuji.)
Gelecek Zaman (Budoucí čas)[redaktə | mənbəni redaktə et]
Gelecek zaman, bir hadisənin gələcəkdə baş verəcəyini ifadə edir. Çex dilində, gelecek zamanı ifadə etmək üçün "budu" əlavəsi və fiilin kökü əlavə olunur. Məsələn:
- Sabah işə getməliyəm. (Zítra budu muset jít do práce.)
Fiillərə Giriş - Əlavə Məlumatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çex dilində, fiillər çoxsaylı tələffüz qaydalarına sahibdir. Bu, xüsusilə başlanğıc səviyyəsində tələbələr üçün bir az çətin ola bilər. Əlavə olaraq, çoxsaylı fiillər, fərqli zamanlarda, fərqli mənası olan fərqli kök və əlavə etmələrə malikdir.
Növbəti Addım[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu dərsdə, bir neçə əsas fiilin əlavə məlumatlarını öyrəndik. Növbəti dərsdə, fiillərə əlavə dəqiq məlumatlar öyrənəcəyik. Bu kursun bir növbəti hissəsinə keçməzdən əvvəl, bu dərsi mütləq öyrənməlisiniz.