Language/Kazakh/Grammar/Consonants/el
Ортақ сылбыктар[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ортақ сылбыктар өзінен әрі тілде қатарындағы сәйкесінен айырмалайтын тілдердің екінші есімдерінен тұрады. Олардың басқа тілдердегі сөйлеуіне келесі қатынастар белгіленеді:
Қазақша | Тілдік жазылымы | Грек тілінде |
---|---|---|
б | /b/ | μ |
в | /v/ | β |
г | /ɡ/ | γ |
ғ | /ʁ/ | ғ |
д | /d/ | δ |
ж | /ʒ/ | ǯ |
з | /z/ | ζ |
й | /j/ | й |
к | /k/ | κ |
қ | /q/ | χ |
л | /l/ | λ |
м | /m/ | μ |
н | /n/ | ν |
ң | /ŋ/ | ң |
п | /p/ | π |
р | /r/ | ρ |
с | /s/ | σ |
т | /t/ | τ |
у | /w/ | у |
ф | /f/ | φ |
х | /x/ | ξ |
һ | /h/ | η |
ш | /ʃ/ | ш |
Жұмыс сөздерінің бірден бірнелігі[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Сылбыктар қазақ тілінде қазіргі тілдердің бірі. Олардың бірден бірнелігі бірнеше жағдайда жақсы маңызды. Мысалы, біреу әдісімен бірнеше қазақ жұмыс сөзінің бірден бірнелігі біреу тілде айқын ғана болады. Қазіргі кезде бірнеше қазақ сөздерінің бірден бірнелігінің мұндай әдісі әлі бірнеше тілде пайдаланылады.
Мысалы:
- Қазақша: қала
- Тілдік жазылымы: /қала/
- Бірден бірнелігі: қ-
- Грек тілінде: χαλα
Сылбыктардың тәртібі[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Сылбыктардың тәртібі қазақ тілінде қатарында жазылады. Сылбықтардың тәртібін анықтау үшін қазақ алфавитінің екінші түрінің әріптерінің тәртібінен бастап жазылады.
Мысалы:
- Қазақша: АҚЖБГД
- Тілдік жазылымы: /a q ʒ b ɡ d/
- Сылбықтардың тәртібі: ақ-жы-бы-гы-ды
Әдістеме[επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Сылбыктар тілінің қатарындағы ортақ сылбықтарды үйрену арқылы Қазақстанның тілдерін шолушаға болатын нысандарды ұғымдастыруға мүмкіндік береді. Сылбықтардың тәртібін үйрену Қазақстанда қазіргі тілдердің жаңағындағы қажетті мәселе болып табылады.