Language/Standard-arabic/Grammar/Formation-and-usage/az
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Başlanğıc[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaradılması və istifadəsi ilə bağlı ərəb dilində passiv səslənmə daşıyıcısına necə yaxınlaşmaq olar? Az dil biliklər arasında bu amildi İngilisə yazıb oxuduqda, çox müxtəlif ola bilər, s. baxırdıqda “X adam tərəfindən yapılmışdır” əvəzinə “Edilmişdir” yazarlar. Mövcud zəmanədə ərəb dilində bundan başqa çox sahədə istifadə olunur. Bu, bir əməliyyatın icrasını göstərdikdən sonra prosesin hansı tərəfdən görüldüyünü, yaxud özünü günəşə gizlətməsi mənasını verir. Bu haqda əldə edəcəyiniz biliklərlə birlikdə gündəlik həyatda tətbiq edə biləcəyiniz daha maraqlı məlumatlar da əldə edəcəksiniz.
Passiv formasının sıxlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əgər ərəb dilini öyrənməyə başlamısınızsa, passiv formasının istifadəsi haqqında çox eşitmisiniz. Passiv sətirlərin miqdarı passiv sətirlərindəki miqdarın çox tərəddüdləri ola bilər. İndi, standart passiv formasının yaradılması ilə bağlı bir şey qısa məlumat. Passiv forması iki hissədən ibarətdir - əsas hissə və beynəlxalq hissə.
Beynəlxalq hissə, əsas hissəni nəzərə alaraq formasının istifadəsinə bağlıdır və hansı çəki qeyd olunur. Mövcud hekayə və ya dərsli vəẕifələrində aydın olmayan bir halda, beynəlxalq hissə təkrarlanmadan bir sait saxlamağa yardımçı ola bilər. İndi baxaq ki Standard ərəb dilində passiv forması necə yaradılır.
Standart səsləndirilməxəsisli əsas hissə quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]
| Əsas hissə | Səsyazımı | Tərcüməsi |
|---|---|---|
| fiʿil | فِعْل | Əməliyyat, hərəkət, icraat, görkəmə və ya s. |
Əsas hissə, heç bir dəyişiklik etmədən əməliyyatın əksinin alınması ilə yaradır. Əsas hissə həm iddialı, həm də pasiv forması olur. Baxaq, bu necə olacaq.
| Passiv forma | Səsyazımı | Tərcüməsi |
|---|---|---|
| Verb + يُ | يُ + Verb | Edilir (dil dövründə) |
Məsələn:
| Standart ərəb dili | Səsyazımı | Tərcüməsi |
|---|---|---|
| اللّٰہ یهدیك | Allâh yahdîka | Allah sənan etdirsin (Sənin həqiqəti tapmağına əsgərdir) |
Nümunələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
İndi passiv formasının hansı hallarda istifadə olunduğuna baxaq:
| Standard ərəb dili | Səsyazımı | Türkçə tərcüməsi |
|---|---|---|
| القرآن كتب | al-Qurʾān kutub | Quran yazılır. |
| الباب فتح | al-bāb fataḥ | Qapı açılır. |
| الوصية كتبت | al-wasīya katabat | Vasitə yaza bilər. |
Nümunələr üçün qrammatik formasından nəticə alaraq, əməliyyatı icra edən şəxs və müəssisə yerinə edilmişdir. Passiv forması xaricində, "kutub yazmaq" yaratdığımız zaman, əməliyyatı gördüyümüzdən əminik və heç bir şəxs və ya institut halına gəlmirik. Lakin passiv forması ilə işlədikdə, fəaliyyət yaratğımız zaman, hansı tərəfdən başa düşmək çətindi, üstəlik də passiv forması başda belirtildiyi kimi, tərifdən xəbərdar etmək üçün daha yaxşıdır.
Qiyabi cümlələrin paylanması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Passiv səslənmələrə daxil olmayan cümlələr üç üstünlik qazanırlar:
- Qrup içindədaşıyıcıların istifadəsi daha çox ola bilər, lakin qiyabi olaraq nəticəni belirtmək üçün cümlə və ya zərb tətbiq edərkən istifadə edilmir.
İndi nümunələrə baxaq:
| Standard ərəb dili | Səsyazımı | Türkcə tərcümə edilməz |
|---|---|---|
| اللّٰہ خَلَقَ آدَمَ | Allâh khalaqa Âdama | Allah Âdami yaradıb. |
| الْمُعَلِّمُ یُدَرِّسُ اللّٰغَةَ | Al-muʿallim yudarrisu al-lughah | Məşğul tərbiyə üçün dili öyrədir. |
| كَیْفَ تُجَاوِبُ؟ | Kayfa tujâwibu? | Niyə cavab vermirsiniz? |
Qiyabi cümlələr passiv səslənmədən istifadə üçün daha yaxşıdır çünki sonda hansı tərəf olduğu açıq deyil və əsas kimi yaradılması üçün daha sadədir. Qiyabi cümlələr də təklifin istifadəsindən əlavə bir vaxt qrianlığı üçün bir neçə faydalı təlim təklifi edir, çünki mövcud standartlar üzrə qərarlaşdırılması vacib işlər sırasında daha yaxşı hala gətirilir.
Az əhatəli passiv[redaktə | mənbəni redaktə et]
Passiv formasının az və ya çatışmayan istifadəsi bir neçə görüntü ilə ifadə edilir. Bu görüntülər üç prinisipi izləyir:
- Qrupu aktiv şəkildə yaratmaq istəyi və ya lazım olması
- Passiv fəaliyyətin, yaratdığı hissə dəstəyini bir neçə fərqli dəyişənlərdən biri ilə aydınlaşdırmaq
- Passiv forması lazım olmadıqda aktiv forması istifadə etmək
Məsələn:
| Standard ərəb dili | Səsyazımı | Türkcə tərcümə edilməz |
|---|---|---|
| الْمُعَلِّمُ تَدْرِیسُ | Al-muʿallim tudrisu | Öğretmen öyrədir. (aktiv forma) |
Nümunələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
İndi nümunələrə baxaq
| Standard ərəb dili | Səsyazımı | Turkcə tərcüməsi |
|---|---|---|
| الْمُعَلِّمُ تُعَلِّمُ | Al-muʿallim tuʿallimu | Öyrədici öyrədir. (passiv forma) |
| اللّٰہ یَهْدِی الإِیمَانَ | Allâh yahdî al-ʾîmâna | Allah imana yönəltir. (passiv forma) |
| الدِّرْھَمُ دَفَعَ | Ad-dirhâm dafaʿa | dirhəm ödənildi. (aktiv forma) |
Aktiv forma zamanlardan asılı olmayaraq passiv forma ilə birbaşa yoxlamaq mümkündür və standart beynəlxalq dili ilə danışarkən istifadə etmək daha doğru olar. Ancaq passiv formasının, ərzindəki məlumatın daha ətraflı olması, isimləri və ya müəyyən şəxsləri qeyd etməklə daha yaxşıdır.
Qərarsızlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ərəb dilində, Türkiyənin aksinə, çox tez-tez məsafə faktoruna görə standard qərarsızlıqlar olur. Passiv forması da bu səbəbdən qərarsızlıq göstərir. Bəzən passive və aktiv forması özünəməxsus bir rol oynayır və fərqli daxili süjet sahələrində qısa sürət tapır, bəzən də aşağı mənfi yönəldici və s.
Nümunələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
| Standard ərəb dili | Səsyazımı | Türkcə tərcüməsi |
|---|---|---|
| الْمُعَلِّمُ تُعَلِّمُ | Al-muʿallim tuʿallimu | Öyrədici öyrədir (qərarsız) |
| الْمُبِینُ یُشَرِّحُ | Al-mubînu yusharriḥu | Məlum edicinin açıqlaması var (mənfi) |
| الناس يحبون يذهبون إلى المدينة | Alnnāsu yuḥibûna yadhabūna ʾilā al-madīna | İnsanlar şəhərə getməyi sevir lakin çox zədələnmişdir. (bölüşdürülmüş və qərarsız) |
Oxuma və Əlavə Təlimlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Passiv forma qeydiyyatı ərəb dili təlimlərində çox uğurla tətbiq edilir. İstifadə edərkən xatırlayın ki standart aktiv forması ilə eyni struktural paradigmasını izləyir, buna görə də daha bağlı və mənalı ifadələr yarada bilərsiniz.
Bir daha flexiya formasının dəqiq tətbiqindən əmin olmaq, əlbəttəki, yayımlanmış əlavə mənbələrdə və təlim dövlətlərində mövcuddur.
{{#seo: |title=Standart ərəb dilində passiv formasının yaradılması və istifadəsi |keywords=ərəb dili, passiv forması, ərəb dilində
Other lessons[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 0 to A1 Course
- 0 to A1 Course → Grammar → Basic prepositions
- 0 to A1 Dərəcəsi → Qrammar → Əsas Ərəb əyani ifadələr
- 0 to A1 Course → Grammar → Differences from English relative clauses
- Differences from the active voice
- 0-dan A1-ədədi qursumu → Qrammatika → Vaxt və məkan ölçülərinin ədədləri
- Third conditional and mixed conditionals
- Comparative and superlative
- 0- A1 Kursu → Qrammatika → Maskulin və müfəssəl isimlər
- Arabic consonants
- Present tense conjugation
- Question formation
- Arabic vowels
- 0-dan A1 səviyyəsinə → Qrammatika → Formalaşdırma və Yerləşdirmə