Language/Standard-arabic/Grammar/Differences-from-the-active-voice/kk
Հայերէն
Български език
官话
官話
Hrvatski jezik
Český jazyk
Nederlands
English
Suomen kieli
Français
Deutsch
עברית
हिन्दी
Magyar
Bahasa Indonesia
فارسی
Italiano
日本語
Қазақ тілі
한국어
Lietuvių kalba
Νέα Ελληνικά
Şimali Azərbaycanlılar
Język polski
Português
Limba Română
Русский язык
Српски
Español
Svenska
Wikang Tagalog
தமிழ்
ภาษาไทย
Türkçe
Українська мова
Urdu
Tiếng Việt
Энді мы жасау жолын өз ережелеріміз мен емес, студенттердің Бірқатары бұл жағдайда келесі берілген сұраққа жауап табылмайды: «Өтінемін, сөздіктен 'пассивтік әрекет' жəне 'ақтивтік әрекет' сөздерін табыңыз мен олар арасында қандай артықшылықтар бар?» Бұл сабақта біз 'ақтивтік әрекет' жəне 'пассивтік әрекет' сияқты араб тіліндегі сөйлемнің ерекшеліктерін үйренеміз және оларды қалай қолдануға мүмкіншілік береміз.
Ақтивтік әрекет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Араб тіліндегі 'ақтивтік әрекет' мәнін анықтауға батыс мүмкін бола ма? Бұл сияқты атаулар, бейнелер жəне шешімдер 'тақырып үшін операцияның жасалатын орындау' деп ақпараттың дайындығын береді. Бұл орындау "فاعل" (faa'il) екенін білетін бос өтініштерді қолдану арқылы жұмыс істейді. Қайталап айтуға болады, 'ақтивтік әрекет' сөйлемінде субъект әрекетті жасайды.
Мысал нөмір 1:
| Standard Arabic | Pronunciation | English |
|---|---|---|
| فاعلُ وفعل | Faa-ilu wa-fi'lu | The doer (S) performs the action (V) |
Шынайы ғаламторларда, фақат 'فعل' (fi'l) екенін түсіндіру үшін мысалда келтіруді табыңыз. 'فعل' элең бітіктерін (morphemes) оң жаққа түсірілген бір әріпті, әрекетті жасайды және басқа да функциялары болуы мүмкін айтылады. Бірде топикалық орындауға орындайтын фақат 'فعل'.
Мысал нөмір 2:
| Standard Arabic | Pronunciation | English |
|---|---|---|
| اكتب | Aktub | I write |
Ақтивтік әрекет "أكتب" сөйлемінің бірінші шәкілінде жазылған. Бөлшектері өтінеміз. "أكتب" түрінен кейін білдіреді 'أنا' жəне 'أكتب' деген сөздер, мысал нөмер 2-де. "أنا" сөзі "мен"ді білдіреді жəне "أكتب" "жазу" деген мағынасы бар.
Пассивтік әрекет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Пассивтік әрекет жазғанда, субъект әрекетің ақылы, модификаторы жəне қоршағаны жазылатын өзгертушілер тізімірәңкерден (markerator) кейін түсіру керек. Кейде олар өз мәнін өзгерту мақсатында пайдаланылады. Әрекетті пернетақтай (passive) қылу "فِعَل" (fi'ʿal) екенін білетін бос өтініштер қолданылады. Мысал нөмір 1:
| Standard Arabic | Pronunciation | English |
|---|---|---|
| فُعِلَ بِعكسِهِ | Fu’ila bi’iksihi | Action (V) was done by an opponent |
Мысал нөмір 2:
| Standard Arabic | Pronunciation | English |
|---|---|---|
| يُصَلَّى عَلَيْه | Yusal-lā ‘alayh | Prayer is performed (V) on him |
Пассивтік әрекетте, әрекетті жасайтын зат жəне әрекетті өзгертушілер берілмейді. Олар 'فاعِل' хабарламасын жыйындылау үшін қолданылмайды.
== Араб тілінде қолданылатын 'ақтивтік әрекет' жəне 'пассивтік әрекет'[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Араб тілінде "فَعِل" (fa'ial) арқылы 'ақтивтік' әрекет жасалуы мүмкін. Фақат 'فِعَل' (fi'ʿal) арқылы 'пассивтік' әрекет жасалуы мүмкін. 'بِ' жəне 'مِن' арқылы түсірілген сабақтар облысында үйренген ғаламтор студенттерге тəсірі болып табылады.
Мысал нөмір 1: "فَعِل"
| Standard Arabic | Pronunciation | English |
|---|---|---|
| نَحْنُ نَكْتُبُ | Naħnu naktubu | We write |
Мысал нөмір 2: "فِعَل"
| Standard Arabic | Pronunciation | English |
|---|---|---|
| يُنْشَرُ الْكِتَابُ | Yuncharu al-kitabu | The book is published |
Қалай пайдалана алатынін енгізу[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Екі ерекшеліктің артқышылықтарын түсінуге болатын себептер байқалады. Пассивтік жəне Ақтивтік ерекшеліктер тәуелді өзектердің нөмірімен өтініштерді қолдану арқылы жазылады.
Ақтивтік әрекет оқуы жумыстарда, мәтіндерде жəне сілтемелерде көбірек қолданылады. Ерекшеліктер деген ретінде, ақтивтік әрекет "мен" жəне "мен-елік" жазылған кезде қолданылады.
Пассивтік әрекет оқуы әдетте жад шараларда қолданылады: "өмера" мөлшерінде ағымдағы заманның тобына сәйкес жасалған мәжлістердің кешенінде, күндіз мекенжайдың қолжетімділік сапарында жəне мыналардың қолданымында хабарласу және ақпарат мақсатында қолданылады.
Егер әрекет сабағында сабақтың мазмұны қате болса, 'пассивтік әрекет' көп пайдаланылады. Бұл нөмірде өтінішіміз өзгертілмейді жəне соңында "فِعَل" бос өтінішін қолданылады алғашқы өтінішінен артық.
Байқауық бойынша қазақтану[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Пассивтік жəне Ақтивтік ерекшеліктерді ойлауға, берілген мысалдармен жұмыс істеуге үйрену бойынша осы себептерге назар аудару керек: - Бүгінгі вакытта араб жазбасында пассивтік сөйлемдерді жасау өте қызықты көрген кезде коммүникативті аудармандықтағы ерекшеліктерді жүйеліктермен байланысуымыз қажет. - Араб тілі әлемінде біреулер араб тілінің "ақтивтік-пассивтік" ерекшеліктерін үйренуге, олардың мысалдарын көруге және оларды түсінуге мүмкіндік беретін семинарларды жөнделуге өтініш жасайды.
Жылдыз тасымалдауы мүмкін
{{#seo: |title=Қадеміліктің стандартты араб тілі курсында үйренетін 'ақтивтік-пассивтік' грамматикалық артықшылықтар